Πράσινες εισπράξεις και αυτονόητα αυθαίρετα

Από τα πρώτα άρθρα του μπλογκ το πιο επισκέψιμο διαχρονικά από το 2007 και από τις πρώτες αναφορές στο θέμα στα ελληνικά είναι αυτό πάνω στην πράσινη ανάπτυξη. Μια έρευνα στο google για "πρασινη ανάπτυξη" θα σας πείσει. Το λέω εκ προοιμίου για την αποφυγή παρεξηγήσεων.

Ένα από τα πολλά θύματα της οικονομικής κατάστασης αλλά και του γενικού μπάχαλου του κρατικού μηχανισμού στην Ελλάδα είναι και η ιδέα της πράσινης ανάπτυξης που πολύ εύστοχα ανάδειξε ο Παπανδρέου προεκλογικά ως πλαίσιο ανάπτυξης της χώρας. Μόνον που άλλα βούλεται ο άνθρωπος και άλλα οι αγορές κελεύουν.

Η πράσινη ανάπτυξη δεν μπορεί να γεμίσει τα άδεια ταμεία σε ένα εξάμηνο. Αυτό, λοιπόν,το ξέχασε η Μπιρμπίλη που και ύφος νέο είχε και όραμα αλλά είχε και θράσος. Αντί να μαζεύει λεφτά για τα ταμεία από τα αυθαίρετα ( η τελευτάια φορά θα ήταν πια, τι την πειραζε?)καθυστερούσε να δώσει άδειες στα ενεργειακά πλάνα κάποιων επενδυτών που έψαχναν για υπερεργολαβίες πράσινης ενέργειας σε τιμές αγοράς χρυσού ( χρυσοπράσινη ενέργεια , δηλαδή).

Χτύπησε ακόμα και την ραχοκοκαλιά του εθνικού μας κορμού με το να κάνει δέκα τα στρέμματα για την εκτός σχεδίου δόμηση. Δεν έχει σημασία που κάποια νησιά έχουν γίνει Λούτσες πολυτελείας και που δεν μπορείς να χωροθετήσεις όχι ΧΥΤΑ αλλά ούτε μελισσοκομικές κυψέλες με την τιμή γης στα ύψη και την οικοδομική φούσκα απλά σε χειμερία νάρκη έτοιμη να ξυπνήσει και να καταπιεί και την υπόλοιπη Ελλάδα. Και η Playa del Sol, η Ibiza τα ίδια σκ...και φούσκες είναι. Τι ήθελε, δηλαδή?

Το θέμα της πράσινης ανάπτυξης γίνεται όλο και πιο οικονομίστικο και δημοσιοεισπραχτικό. Φύγαμε από την έννοια της ανάπτυξης και περάσαμε στην πράσινη οικονομία και μετά στη πράσινη μεγέθυνση. Όλο και πιο μακριά από την έννοια της αειφορίας με πρώτο θύμα την κοινωνία και δεύτερο το περιβάλλον.

Μείναμε λοιπόν (όχι μόνο στην Ελλάδα) στη νεο φιλελεύθερη λογική όπου πράσινη ανάπτυξη είναι μια ακόμα ευκαιρία καπιταλιστικού τζίρου και ανάπτυξης μέσω της κατανάλωσης όπου αντί να καταναλώνουμε λιγνίτη καταναλώνουμε ανεμογεννήτριες και αντί για συμβατικά αυτοκίνητα αγοράζουμε υβριδικά. Το ότι είμαστε στην ίδια λογική που προκαλεί οικονομικές και περιβαλλοντικές κρίσεις δεν αφορά κανέναν.

Ούτε το που παράγονται αυτά που θα καταναλώσουμε ενδιαφέρει κανέναν. Ρυθμίζονται από την αγορά στη βάση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων και του διεθνούς καταμερισμού της εργασίας. Η λογική αυτή χρεώνει τη χώρα όπως πάντα χωρίς να δημιουργεί τις ανάλογες θέσεις εργασίας ενώ πλουτίζει εργολάβους, μεταπράτες αδειών και τους διαφόρους "πλασιέ" τεχνολογικής προόδου.

Έλπιζα ότι ο δημόσιος διάλογος που άνοιξε το ΕΛΙΑΜΕΠ για την Πράσινη Ελλάδα(κλικ εδώ) θα έδινε την ευκαιρία αποσαφηνισμού της πολιτικής προς ένα εναλλακτικό τρόπο ανάπτυξης.

Υπάρχουν πολλές αξιόλογες προτάσεις από αξιόλογους ανθρώπους στη βάση της επικρατούσας λογικής και ανάγκης. Βρήκα τεχνολογικές προτάσεις και ιδέες διαχείρισης που μακάρι να εφαρμοστούν.

Όμως η οικονιμίστικη αντιμετώπιση του περιβάλλοντος μου προκαλεί ερωτηματικά και απογοήτευση. Με τα μάτια στραμμένα στο κέρδος είναι εύκολο να εστιάσεις στα ενεργειακά και τις τεχνολογίες. Είναι εύκολο να καταλήξεις ότι η βιοποικιλότητα είναι καλή για τον οικοτουρισμό. Μόνο γι’αυτό? Ούτε με το να βάζουμε ανεμογεννήτριες , να μαζεύουμε τα σκουπίδια (αυτό πια να το δω και θα πάω λαμπάδα στη Μεγαλόχαρη) και να εξοικονομούμε νερό γινόμαστε 'πράσινο' νησί (για την Ανδρο το προτείνουν) και 'πράσινη ανάπτυξη'. Αυτό μάλλον "αυτονόητη" ανάπτυξη πρέπει να λέγεται.

Με προβλημάτισαν επίσης και κάποιες μάλλον επιφανειακές προτάσεις για τα οικιστικά και την χωροταξία με προεξέχουσα εκείνη για την απο-ενοχοποίηση της εκτος σχεδίου δόμησης που θα κάνουν τα κόκαλα του Τρίτση να τρίζουν.

Δυστυχώς δεν υπάρχει καν τομέας καινοτομιών, έρευνας και παιδείας διότι όπως εξηγεί το εισαγωγικό σημείωμα είναι οριζόντιες δράσεις.

Η κυριότερη όμως παράλειψη είναι η παντελής απουσία προβληματισμού και προτάσεων για την κοινωνική καινοτομία. Για την αλλαγή δηλαδή τρόπου παραγωγής και κατανάλωσης, Τρόπου μετακίνησης. Πάνω από όλα αλλαγή στην νοοτροπία. Νέα παιδεία. Αποκέντρωση . Η συμμετοχή των πολιτών στην ανάπτυξη και τον έλεγχο του κράτους. Κοινότητες αυτο-οργάνωσης νέων ανθρώπων στην ύπαιθρο αλλά και στις πόλεις. Και τόσα και τόσα άλλα που το κυριότερο κεφάλαιο της Ελλάδας, ο νους και η δημιουργικότητα των ανθρώπων της θα μπορούσε να εφεύρει και να εφαρμόσει.

Σταματήστε πια με αυτές τις επιμέρους, κλαδικές και κορπορατίστικες αντιλήψεις χωρίς φαντασία και καινοτομία.

Δεν θα κουραστώ να το γράφω . Εδώ που φτάσαμε χωρίς συμμετοχή του ενεργού κοματιού της κοινωνίας δεν θα υπάρξει όχι πράσινη αλλά κανενός χρώματος ανάπτυξη γιατί το πρόβλημα μας στη βάση του δεν είναι ούτε οικονονικό ούτε μηχανικό. Έτσι δεν είναι?