11/12/2007

Oι κακές σκέψεις που εμποδίζουν την απόλαυση της ζωής

Είναι η πρώτη φορά που το άνω αλλά είναι τόσο ενδιαφέρον. Αντιγράφω από το in.gr για τους φίλους που βαριούνται να σερφάρουν και επειδή το buzz μου απόψε έχει κρασάρει!

Οι κακές σκέψεις που εμποδίζουν την απόλαυση της ζωής
Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια


Συχνά οι άνθρωποι παραπονιούνται για «μπλοκαρίσματα» στη ζωή τους, για κακή διάθεση, για το ότι δε μπορούν να απολαύσουν τη ζωή ενώ δεν υπάρχει κάτι που αντικειμενικά να πηγαίνει στραβά, για το ότι έχουν τύψεις και ενοχές ή για το ότι υπάρχουν τόσοι πολλοί κανόνες, οι οποίοι δεν τους επιτρέπουν να νιώσουν ελεύθεροι.

Μέσα από την κλινική δουλειά μου, παρατηρώ ότι οι άνθρωποι δημιουργούν κανόνες και κανονισμούς οι οποίοι διέπουν τη σκέψη τους και τη ζωή τους, για το πώς πρέπει να ζουν, να εργάζονται, να ερωτεύονται, να έχουν κοινωνική ζωή.

Όταν κανείς έρθει αντιμέτωπος με αυτές τις αυστηρές και άκαμπτες πεποιθήσεις του μένει έκπληκτος για το πώς του γεννήθηκαν τέτοιες ιδέες και πώς καθορίζουν τη ζωή του.

Γιατί οι πεποιθήσεις έχουν τόση δύναμη:

1. Οι πεποιθήσεις είναι οι σκέψεις και οι υποθέσεις που κάνουμε σχετικά με το πώς πρέπει να είναι τα πράγματα, πώς πρέπει να φέρονται οι άνθρωποι και πώς λειτουργεί ο κόσμος

2. Συνήθως οι πεποιθήσεις αυτές δεν είναι συνειδητές, δε γνωρίζουμε την ύπαρξή τους ούτε και τη δύναμη που έχουν πάνω μας. Είναι τόσο δυνατές, επειδή δεν είναι ορατές.

3. Νομίζουμε ότι οι πεποιθήσεις μας είναι «η Αλήθεια» -και έτσι γίνονται η Αλήθεια για εμάς.

4. Οι πεποιθήσεις καθοδηγούν και προσδιορίζουν τις αποφάσεις και τη συμπεριφορά μας, κυριολεκτικά ελέγχουν τη ζωή μας.

Γενικές πεποιθήσεις που μπλοκάρουν

-Πρέπει πρώτα να καλύψεις τις ανάγκες των άλλων πριν από τις δικές σου
-Πρέπει πρώτα να ευχαριστήσεις τους άλλους πριν ευχαριστηθείς εσύ
-Για να κάνεις κάτι σωστά, πρέπει να το κάνεις μόνος σου
-Πρέπει κάθε μέρα να τελειώνεις αυτό που άρχισες
-Πρέπει να είσαι διαρκώς απασχολημένος
-Η ξεκούραση είναι πολυτέλεια
-Πρέπει να είσαι τέλειος για όλου
-Όποιος κοιμάται πολύ είναι τεμπέλης
-Τα καθήκοντα μιας γυναίκας δε τελειώνουν ποτέ
-Αν είναι να κάνεις κάτι, πρέπει να γίνει με τον καλύτερο τρόπο

Πεποιθήσεις σχετικά με τη δουλειά που μπλοκάρουν

-Αν δε δουλεύεις σκληρά πολλές ώρες, δε θα πας μπροστά
-Σκληρή δουλειά = λεφτά = επιτυχία
-Όταν σε βλέπουν με τις ώρες στο γραφείο σημαίνει ότι είσαι αφοσιωμένος
-Δε χρειάζομαι διαλείμματα
-Δεν επιτρέπεται να λέμε Όχι
-Tο να ζητήσουμε βοήθεια είναι σημάδι αδυναμίας
-Αν ο προϊστάμενος είναι εκεί, πρέπει και εγώ να είμαι εκεί
-Πρέπει να είμαι διαθέσιμος στη δουλειά 24 ώρες το 24ωρο.
-Το να είσαι «σκλάβος» στη δουλειά είναι παράσημο
-Κάνε οτιδήποτε για να πετύχεις, να πας μπροστά

Όλες οι παραπάνω φράσεις προέρχονται από αληθινούς ανθρώπους. Δεν είναι λοιπόν περίεργο πως όταν οι άνθρωποι σκέφτονται έτσι, δεν έχουν ούτε χρόνο αλλά ούτε και ισορροπία στη ζωή τους.

Οι φράσεις που περιέχουν «πρέπει» είναι συνήθως προσωπικές πεποιθήσεις και όχι η αναντίρρητη πραγματικότητα (π.χ. πρέπει να σιδερώσω όλα τα ρούχα/πρέπει να γράψω την αναφορά της Δευτέρας και να την έχω έτοιμη από Πέμπτη βράδυ για να είμαι σωστή).

Οι γενικεύσεις και οι κρίσεις τύπου «όποιος φεύγει νωρίς από το γραφείο είναι τεμπέλης» είναι επίσης πεποιθήσεις. Το πρόβλημα με αυτές τις «κατασκευασμένες» πεποιθήσεις είναι ότι δε προσφέρουν κάτι καλό.

Για να αποκτήσει κανείς καλύτερο έλεγχο και ισορροπία στη ζωή του, προτείνονται τα εξής:

1.Βρείτε ποιες σκέψεις κάνετε που έρχονται σε αντίθεση με την ισορροπία και την ξεκούραση
2.Βρείτε αντεπιχειρήματα σε αυτές τις πεποιθήσεις. Σταματήστε να τις δέχεστε σαν την μόνη αλήθεια. Δες τε τις με κριτική ματιά. Συνειδητοποιήστε ότι πρόκειται για μια προσωπική εκδοχή του τι είναι καλό και σωστό, αλλά υπάρχουν και άλλες πεποιθήσεις.
3.Επαναπροσδιορίστε τις σκέψεις που σας περιορίζουν και αντικαταστήστε τις με νέες πεποιθήσεις (ή επεκτείνετέ τις ώστε να μην είναι απόλυτες και άκαμπτες).

Παραδείγματα εποικοδομητικών πεποιθήσεων:

-Είναι καλό και θέλω να βρίσκω για τον εαυτό μου ελεύθερο χρόνο καθημερινά
-Η ξεκούραση δεν είναι πολυτέλεια, είναι απαραίτητη για τη ψυχική και σωματική υγεία, για να έχω ενέργεια και να είμαι παραγωγικό άτομο
-Υπάρχουν φορές που καλό είναι να λέει κανείς Όχι
-Tα διαλείμματα βοηθάνε στο να βελτιωθεί η απόδοση στη δουλειά
-Μπορώ να ικανοποιήσω τόσο τις δικές μου όσο και τις ανάγκες των άλλων, μπορώ να τα κάνω και τα δύο
-Δεν είναι ανάγκη να τα φορτώνομαι όλα-και άλλοι άνθρωποι μπορούν να κάνουν κάποια πράγματα εξίσου καλά με εμένα-οπότε μπορώ να κάνω κατανομής εργασιών

Συνταγή Αλλαγής

* Αυτή την εβδομάδα παρατηρήστε τις προτεραιότητές σας -τη σειρά με την οποία κάνετε πράγματα- και παρατηρήστε πώς το σύστημα των πεποιθήσεων σας επηρεάζει τις καθημερινές σας επιλογές
* Κάντε στον εαυτό σας ερωτήσεις που αποκαλύπτουν τις κρυμμένες σας πεποιθήσεις που σας μπλοκάρουν («γιατί δουλεύω ατελείωτες ώρες;», «γιατί ασχολούμαι με το σπίτι ενώ χρειάζομαι ξεκούραση;»)
* Προσπαθήστε να βρείτε από πού προέρχονται αυτές οι πεποιθήσεις ή ποιος σας τις δίδαξε
* Συζητήστε με ανθρώπους που τους βρίσκετε ισορροπημένους και θαυμάζετε τον τρόπο με τον οποίο έχουν οργανώσει τη ζωή τους. Ρωτήστε τους για τις δικές τους πεποιθήσεις
* Επιλέξτε μια πεποίθηση για να την αλλάξετε ή να την ξαναθέσετε με άλλα λόγια, ώστε να βοηθά στο να βρείτε ισορροπία στη ζωή σας (π.χ., αλλάξτε το «η δουλειά πριν την ευχαρίστηση» σε «δουλειά παράλληλα με την ευχαρίστηση»).

10 comments:

ritsmas said...

Ενδιαφέρον κόμματι. Αλλά μη πραγματοποιήσιμο το πρόγραμμά του.
Η δική μου η έννοια είναι να ικανοποιώ μονίμως τις ανάγκες των άλλων, όχι μονο της οικογένειας και των συγγενών, αλλά και των φίλων και των γνωστών. Διαστροφή που την ΄πληρώνω ακριβα, αλλά δεν την αλλάζω.
Τα υπολοιπα είναι συμπαθητικές συμβουλες...προς ναυτιλομένους.
Ξέρεις, παντού πια στον κόσμο κυκλοφορούν βιβλία για το αυτονόητο ή μάλλον για το πώς θα ανοιξουμε τα μάτια μας για να δούμε τον υπέροχο εαυτό μας. Ομως η ίδια η ζωή είναι ισοπεδωτική και δύσκολα ξεγελιέται με τέτοιες, ομορφες κατα τα άλλα, συμβουλές.
Καλημερα, με ευχαρίστησε και που το διάβασα μόνο και έκανα τους δικούς μου συνειρμούς ( θανατηφόρους συνειρμούς)
ριτς

Chris said...

Ριτσα
Όλα μπορουν να αλλάξουν ακόμα και τα συστήματα αναφοράς του καθενος μας δηλαδή οι βασικλες του αλήθειες.
Ενας κόκκος άμμου και.....το γρανάζι κολλάει. Δες και το προηγούμενο ποστ αν θες.
Ειμαι σε mood αυτογνωσίας όπως βλέπεις

MenieK said...

δεν έχω τίποτα με την διδακτόρισα, αλλά άμα βλέπω συνταγές....

Chris said...

@meniek
Ναι, ναι σαφώς !Κάτω οι συνταγές κονσέρβα
Κάποια στιχάκια όμως δε σου μιλάνε?
Έτσι να το φιλοσοφίσεις λίγο

Heliotypon said...

Αυτό ακριβώς είναι: Οι συνταγές δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως συνταγές αλλιώς πέφτεις στην ίδια παγίδα με τα διάφορα "πρέπει". Οι συνταγές του τύπου που διαβάσαμε εδώ είναι, μπορώ να πω, υπαινιγμοί (Eλληνικά: tips), ιδέες για το πώς θα μπορούσες να δεις τα πράγματα. Δεν χρειάζεται να ακολουθήσεις ό,τι δεν σου πηγαίνει. Αλλά σκέψου μήπως κάτι απ' αυτά που προτείνει η ψυχολόγος σου πηγαίνει και μπορείς να το ακολουθήσεις. Και δες αν άλλαξε κάτι για σένα.

Chris said...

Ακριβώς έτσι. Όπως ο στίχος ενός τραγουδιού ή ενός ποιήματος που σου μιλάει και σε ανεβάζει.
Χρειάζεται και κάτι ακόμα. Η εμπειρία ζωής και τα παθήματα για να φτάσεις στα μαθήματα και να εκτιμίσεις την αυτογνωσία και τον αυτοσεβασμό

Niemandsrose said...

Η συμβουλευτική ψυχολογία είναι αναποτελεσματική σε βάθος χρόνου και μ'αυτό το σκεπτικό δε μπορώ να πάρω σοβαρά τέτοιες παραινέσεις.
Στην Αμερικη και στη Μ.Βρετανία είναι εύκολο να πας να πάρεις ένα έτοιμο γεύμα από το σουπερ μαρκετ, να το ρίξεις στο μικροκυμάτων και σε 10' να έχεις ήδη αρχίσει να τρως.
Εδώ είναι Βαλκάνια. Η ευκολία της συμβουλευτικής έχει βρει μεγάλες δυσκολίες. Και δε μπορώ να πω ότι λυπάμαι.

Chris said...

@niemandsrose
Oύτε εγώ είμαι πεπεισμένος για την χρησιμότητά της. Όταν τραβάς ζόρια όμως. και εννοώ ζόρικα..ζόρια, τότε πιάνεσαι από ότι μπορεί να σου προσφέρει σανίδα σωτηρίας.
Και όπως μια κουβέντα, ένα λόγος, μια φράση μπορεί να σε σκοτώσει το ίδιο μπορει και να σε σώσει.Take it or leave it.
Δε ζω στη Ελλάδα και εδώ οι άνθρωποι ψάχνονται πολύ περισσότερο από ότι εμείς.Και αυτό μου αρέσει

Heliotypon said...

>Niemandrose: Οι γενικεύσεις νομίζω είναι επικίνδυνες. Μιά συμβουλή από ειδικό (ή απλώς νουνεχή άνθρωπο) μπορεί να σου ανοίξει παράθυρο προς τα μέσα σου ή προς άλλες κατευθύνσεις. Όταν το άγχος έχει χτυπήσει κόκκινο και πνίγεσαι και δεν μπορείς να σκεφτείς ψύχραιμα, μια συμβουλή μπορεί να σου αλλάξει τη διάθεση, να σε τραβήξει από το πηγάδι. Κατά τ' άλλα, συμφωνώ ότι οι συνταγές δεν είναι και τόσο για τα βαλκάνια όπου οι άνθρωποι έχουν μάθει να αντιμετωπίζουν τη ζωή με τα ένστικτα της επιβίωσης, γιατί οι κοινωνίες και τα κράτη όπου ζουν δεν έχουν εξασφαλίσει την επιβίωση στους πολίτες τους όπως στο κέντρο και στον Βορά της Ευρώπης.

Anonymous said...

Έπεσα στα χέρια ειδικών που με απροσανατόλισαν και με ξεπουπούλιασαν οικονομικά.

Έχω μια κόρη 14 ετών που έχει μαθησιακές δυσκολίες. Δεν γράφει στραβά ή ανάποδα, διαβάζει κανονικά, δεν μπορεί να μάθει/ αποστηθίσει/ συλλέξει σημαντικά στοιχεία/ συνοψίσει/ επιλέξει κυριότερά του (ο,τιδήποτε φανταστείτε) μπροστά σε μια σελίδα βιβλίου του σχολείου, κυρίως ιστορίας ή γεωγραφίας.
Λόγω της δυσκολίας της σε κάθε σχολείο επιλέγει να κάνει παρέα μόνο με προβληματικά/ παραβατικά παιδιά και μας φέρνει πάντα μπροστά σε τετελεσμένα γεγονότα που μας σπρώχνουν σε απελπισμένες πράξεις (αλλαγή σχολείου, αλλαγή "ειδικών" κλπ). Ότι χαρίσματα έχει φροντίζει με κάθε τρόπο να τα εξαφανίσει, προκειμένου να μη διαφέρει στην προβληματική φίλη της (φρόντισε να ξεχάσει τα πορτογαλικά της, αποπειράται να κάνει το ίδιο στα γαλλικά της, στράβωσε τα μπροστινά της δόντια για να βάλει σιδεράκια όπως η φίλη της, καθόταν με τα γόνατα να συγκλίνουν προς τα μέσα και να ενώνονται ώστε να στραβώσουν ενώ η ίδια παλιάέτρεχε με τα δυνατά πόδια της σαν δρομέας, προσπαθεί σε πάρτυ να τρώει τούρτα ενώ τη σιχαίνεται κλπ).

Έχει μεγάλη κλιση στο μπαλέτο και στο πιάνο (όπου μαθαίνει και προετοιμάζει περισσότερα από ότι της δίνεται κλπ) Μακάρι να υπήρχε ένας κόσμος που να μπορούσε να αξιοποιήσει αυτά τα ταλέντα χωρίς να χρειάζονται και οι λοιπές γνώσεις. Δυστυχώς έχω παρακολουθήσει προφορικές εξετάσεις του ΑΣΕΠ για πρόσληψη καθαριστριών από το δημόσιο και για λόγους συναγωνισμού τις ρώταγαν τι γνωρίζουν για τη Συνθήκη της Λωζάνης.

Οι θεραπευτικές εισηγήσεις των ειδικών στα χέρια των οποίων έπεσα και με αφαίμαξαν ήσαν (δεν είναι όλες οι απόψεις του ίδιου ατόμου):

- Δεν έχει δυσλεξία (Λες και υπάρχει ένας διαχρονικά ισχύων ορισμός της δυσλεξίας.Και εγώ είχα δυσλεξία τα χρόνια μου και την αντιμετώπισαν με το ξύλο και τον εξευτελισμό).

- Θα ασχοληθούμε με την προσωπικότητά της μόνο. (Δεν μου απαντάνε όμως στο ερώτημά μου "Δέστε δημοσίευμα της Καθημερινής υπάρχουν ορισμένες μέθοδοι για να μαθαίνουν τα δυσλεκτικά παιδιά. Γιατί αυτές τις μεθόδους να τις ανακαλύψουμε εμείς -μαζί με τους κατάλληλους ειδικούς - όταν η κόρη μου θα είναι 26 ετών και όχι τώρα;

- Αφήστε τη να μείνει στην ίδια τάξη. Καλό θα της κάνει( Όμως εγώ έχει διαβάσει διάφορα βιβλία και άρθρα για τη δυσλεξία, και πουθενά δεν λέει ότι θεραπεύεται με το να μείνει το παιδί στην ίδια τάξη).

- Πηγαίνετε στον τάδε που είναι ειδικός στο να προετοιμάζει δυσλεκτικά παιδιά στο σχολείο και στο τέλος τους περνάει η δυσλεξία. Πήγα και πέρασα τη χρονιά με άθλιες συνθήκες. Ο ειδικός κάθε φορά απήύδηζε προσπαθώντας να της μάθει κάτι, δεν τα κατάφερνε, έλεγε ότι η κόρη μου κουράστηκε και "έχει κατεβάσει τα ρολλά" και μου έδινε μερικές σελίδες γεμάτες με κείμενο το οποίο εγώ ο μή ειδικός θα αναλάμβανα να της τα περάσω στο μυαλό -σαν να ήταν ένα φάξ - προτού κοιμηθεί το βράδυ.

- Να κάνετε οικογενειακή θεραπεία. Εσείς η κόρη σας και η γυναίκα σας. Θα είμαι εγώ και ένας άλλος συντονιστής. Γιατί ο άλλος (ο μπακαλόγατος); Γιατί έτσι γίνεται η ομαδική θεραπεία. Μπορείτε κυρία μου να μου δείξετε σε ένα από τα βιβλία της ομαδικής θεραπείας που έχετε στη βιβλιοθήκη σας να αναφέρει ότι θα υπάρχει και δεύτερος θεραπευτής; Έτσι γίνεται στην Ελλάδα. Και τι με αυτό; Και στη Βραζιλία σε ορισμένες περιοχές κάνουν βουντού. Πόσο θα κοστίσει; 140 η συνεδρία (70 αυτή και 70 ο ειδικευόμενος μπακαλόγατος). Τι λέτε κυρία μου;(Και η θεραπεύτρια καπνίζει σαν φουγάρο μπροστά στην κόρη μου χωρίς να ζητάει συγγνώμη ή άδεια, παρόλο που απαγορεύεται από το Υπουργείο Υγείας. Σκέψου να προστεθεί και ο μπακαλόγατος που να καπνίζει τσιμπούκι!)
- (στη γυναίκα μου) Να μετάσχετε σε ομαδική θεραπεία (σε ένα κατερειπωμένο σπίτι). Θα είναι γονείς παιδιών; Όχι αποκλειστικά, μπορεί μερικοί να είναι γονείς αλλά μπορεί και να μην είναι. Θα το σκεφτώ. Προτού φύγετε, παρακαλώ να με πληρώσετε. 150 Ευρώ. Θα σας ετοιμάσουμε την απόδειξη την επόμενη βδομάδα, να τη ζητήσετε από την κυρία Βάνα.

- Δεν έχει μαθησιακά προβλήματα. Είναι ιδιοφυϊα η κόρη σας. Εσείς οι γονείς έχετε πρόβλημα. Θα πρέπει να κάνετε ατομικές θεραπείες ο καθένας σας. Και η κόρη μας; Η κόρη σας δεν έχει τίποτα. 120 Ευρώ. Θα μου δώσετε απόδειξη; Όχι, δεν δίνω αποδείξεις, είμαι πανεπιστημιακός. τότε και εγώ δεν πληρώνω. Μα μου φάγατε την ώρα.. Λυπάμαι. Ωραία θα σας δώσω απόδειξη για 30 ευρώ. Τότε και εγώ θα σας πληρώσω 30 ευρώ.

Σας παρακαλώ, μπορείτε να μου δώσετε κάποια κατεύθυνση ως προς το τι να κάνω; Η κόρη μου με τόσες επισκέψεις και τέτοια παραπληροφόρηση δεν ξέρει τι ακριβώς συμβαίνει. Ακόμα και αν είμαστε φοβεροί εγκληματίες η γυναίκα μου και εγώ (φανταστείτε με να είμαι σαν τον Αυστριακό!), πάλι υπάρχει υποχρέωση των ειδικών να τη βοηθήσουν σήμερα και όχι όταν γίνει 26 ετών. Οι ειδικοι της έχουν βάλει στο μυαλό ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα στις σχέσεις μας και γι' αυτό εκείνη δεν μπορεί να μάθει τη μετάφραση των Αρχαίων.

Φυσικά (στην Ελλάδα πάντα έχουμε συμβουλές και επιχειρήματα) μπορεί να πεί κανείς «γιατί δεν πάτε σε κάποιο ειδικό κέντρο του δημοσίου για τα παιδιά που έχουν μαθησιακά προβλήματα;» Σε αυτούς τους φορείς αν δοκιμάσετε να τηλεφωνήσετε για να κλείσετε ραντεβού, θα πάρετε την απάντηση ότι έχετε σειρά προτεραιότητας για να σας δουν μετά από ένα χρόνο. Δοκιμάστε!

Αν προσφύγετε στο Συνήγορο του Πολίτη σας απαντούν ότι α) "ναι μεν η ιατρική περίθαλψη είναι συνταγματικό σας δικαίωμα, αλλά εδώ υπάρχει αντικειμενική αδυναμία, όπως δηλώνουν οι συγκεκριμένοι φορείς", β)"μπορείτε να κάνετε αγωγή αποζημίωσης κατά του δημοσίου για παραλείψεις των οργάνων του, με βάση το άρθρο 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα εάν θεμελιώσετε τη βλάβη που υπέστη η κόρη σας από την παράλειψη...

Η αγωγή εκδικάζεται μετά από 3 1/2 με 4 χρόνια και αν υπολογίσουμε ότι στην καλύτερη περίπτωση κερδίσετε, το δημόσιο θα κάνει έφεση και αναίρεση οπότε μπορείτε να έχετε την απόφαση που θα σας δικαιώνει τελεσίδικη μετά από 7-8 περίπου χρόνια.

Βέβαια δεν είναι εύκολο να έκτέλέσετε απόφαση κατά του δημοσίου, οπότε μπορείτε να προσφύγετε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Στρασβούργο), αλλά θα πρέπει να προσέξετε να ασκήσετε την προσφυγή εντός 6 μηνών από την έκδοση της τελεσίδικης απόφασης (μετά από αναίρεση κλπ). Η εκκρεμοδικία κρατάει περίπου 8-10 χρόνια και μάλλον θα κερδίσετε την υπόθεση με μια συμβολική αποζημίωση, εκτός αν στο μεταξύ ο αρμόδιος φορέας αποφασίσει να καλέσει την κόρη σας για εξέταση..".