Κλιματικές αλλαγές και παγίδες για αφελείς

Το τι θα έλεγε η περίληψη της διακυβερνητικής ομάδας για τις κλιματικές αλλαγές το γνωστό IPCC ήταν λίγο ως πολύ αναμενόμενο για όσους είχαν διαβάσει το πλήρες κείμενο της έκθεσης. Στην ουσία τόσο η τελευταία (τέταρτη)όσο και η προτελευταία έκθεση της ομάδας επαναλαμβάνει με μεγαλύτερη έμφαση και βεβαιότητα αυτά που έχουν ειπωθεί εδώ και χρόνια από την ίδια ομάδα ή μεμονωμένους επιστήμονες σχετικά με την αλλαγή του κλίματος στον πλανήτη. Τότε ακόμα πέρναγαν στα ψιλά και θεωρούντο θέματα συζήτησης για "γραφικούς και κουλτουριάρηδες".

'Έχω επανειλημμένα γράψει σε αυτό το blog για το θέμα και την ανάγκη άμεσης εφαρμογής (και όχι θεωρίας και υποσχέσεων) μέτρων τόσο για την περικοπή των εκπομπών όσο και για την προετοιμασία της κοινωνίας και της οικονομίας στα νέα κλιματικά δεδομένα. Φυσικά το επαναλαμβάνω και τώρα όπως και θα το κάνω σε κάθε ευκαιρία στο μέλλον.

Πολλά λόγια λέγονται αλλά τα έργα δεν τα έχουμε δει ακόμα και η ρύπανση έχει φτάσει σε πρωτόγνωρα επίπεδα όχι μόνο στην Κίνα και την Ινδία αλλά και στην Ευρώπη που από χρόνια έχει την πολιτική πρωτοπορία αλλά τα αποτελέσματα δεν είναι τόσο θεαματικά όσο οι δηλώσεις των διαφόρων υπουργών της στα πρωτοσέλιδα.

Υπάρχουν όμως παγίδες που κρύβονται πίσω από τον όψιμο ενθουσιασμό των πολιτικών, δημοσιογράφων, επιστημόνων, βιομηχάνων, επαγγελματιών κινδυνολόγων και λοιπών παρατρεχάμενων που θεωρούν το θέμα πολύ in και ίσως κερδοφόρο.

Παγίδα πρώτη: Για όλα τα περιβαλλοντικά προβλήματα φταίει η κλιματική αλλαγή .
Η κλιματική αλλαγή δεν ευθύνεται για τις πόλεις τέρατα, για τη ρύπανση στα νερά , τα σκουπίδια, τα τοξικά, την κακή δασική πολιτική και άλλα πολλά κακά της μοίρας μας. Αντίθετα αυτά τα προβλήματα επιδεινώνουν τις επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή. Μη τη χρησιμοποιούμε ως άλλοθι απραξίας λοιπόν. Think globally, act locally και μην ξεχνάμε ότι η κλιματική αλλάγή είναι το σύνολο πολλών…. Πτολεμαίδων και Πατησίων σε ώρες αιχμής.

Παγίδα δεύτερη: Βεβιασμένες ή λάθος τεχνολογικές επιλογές στη κούρσα των τεχνολογικών και βιομηχανικών ανταγωνισμών.
Είναι γνωστή η θέση κύκλων ότι με την παρούσα τεχνολογία η μόνη σοβαρή αντιμετώπιση του θερμοκηπίου γίνεται με τη χρήση πυρηνικής (σχάσης) ενέργειας. Όμως, εκτός του ότι μεταθέτει το πρόβλημα αλλού, η πυρηνική ενέργεια δεν μπορεί και δε φτάνει να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες του πλανήτη.
Τα βιο-καύσιμα μπορεί να επιβαρύνουν την κατάσταση αντί να την βελτιώσουν, αν για να καλλιεργηθούν πρέπει να αποψιλωθούν τροπικά δάση και να γίνει χρήση νιτρικών λιπασμάτων. Ας αφήσουμε τις πιθανές επιπτώσεις στο ισοζύγιο του νερού και τον ανταγωνισμό τους όσον αφορά τις χρήσεις γης με την καλλιέργεια γεωργικών προϊόντων διατροφής.
Το υδρογόνο στα αυτοκίνητα έχει έννοια όσον αφορά το κλίμα μόνο αν παραχθεί με τη χρήση ανανεώσιμων η πυρηνικών πηγών ενέργειας ( και εκεί γίνεται το πολιτικό παιχνίδι). Αν χρησιμοποιηθεί κάρβουνο ή πετρέλαιο για την παραγωγή του το κέρδος σε μειώσεις εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα θα είναι σχεδον ανύπαρκτο.

Παγίδα Τρίτη: Climate change fatigue ή το πολύ το κύριε ελέησον το βαριέται και ο παπάς .
Ανάμεσα στο σημείο να θεωρείς το πρόβλημα ως "γραφικότητες και κουλτούρα" ή να μην κάνεις τίποτα απολύτως και να τα ρίχνεις σε ασύμμετρες απειλές και το σημείο να το κάνεις μαϊντανό σε κάθε θέμα υπάρχει και η σοβαρή αντιμετώπιση. Η χρησιμοποίησή του για λόγους επικοινωνίας και μόνο ή για συγκαλυμμένο εμπορικό ή βιομηχανικό ανταγωνισμό θα γίνει αντιληπτή αργά ή γρήγορα και θα οδηγήσει στην απαξίωση του θέματος και στη μοιρολατρική αποδοχή του από την κοινή γνώμη που τρέχει να προλάβει το σήμερα άντε και το αύριο. Το να γίνει ή απραγία αποδεκτή, όπως σε τόσα και τόσα άλλα σοβαρά προβλήματα του πλανήτη και να πέσουμε σε κοινωνική απάθεια θα είναι εγκληματικό .

Παγίδα τέταρτη: Αντιφατικά μηνύματα και πολιτικές
Αν πράγματι πιστεύουμε ότι θα ανέβει η στάθμη της θάλασσας τότε γιατί κάνουμε έργα απόσβεσης 50ετίας όπως λιμάνια ,γέφυρες, υπονόμους και παραθαλάσσιες υποδομές χωρίς μελέτη και προδιαγραφές κλιματικών επιπτώσεων? Γιατί θέλουμε να μικρύνει ακόμα περισσότερο ο αιγιαλός και η παραλία για να χτίσουμε?
Και όταν πρέπει να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων για να κάνουμε το χρέος μας ως χώρα γιατί προτείνουμε τη δημιουργία νέων θερμοηλεκτρικών εργοστασίων για να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση ενέργειας το καλοκαίρι λόγω κλιματιστικών που εγκαθίστανται λόγω……κλιματικής αλλαγής?

Παγίδα πέμπτη: Δογματικές προσεγγίσεις στα μέτρα αντιμετώπισης.
Για όλους εκείνους που είναι αλλεργικοί ακόμα και στην ιδέα κανονιστικών ρυθμίσεων και κρατικής παρέμβασης για τη χάραξη και εφαρμογή μέτρων πολιτικής θυμίζουμε ότι πριν λίγα ακόμη χρόνια ( σε τιμή πετρελαίου τα 40 δολάρια) τα οικονομετρικά μοντέλα έδειχναν ότι αν εφαρμοζόταν ένας φόρος λίγων δολαρίων ανά βαρέλι πετρελαίου οι εκπομπές θα μειωνόντουσαν !
Καλή η ευελιξία στην κοινωνία και την αγορά αλλά οι μηχανισμοί της και μόνο π.χ. οικολογικοί φόροι και ανταλλαγή ρύπων, δεν επαρκούν . Θέλουμε νέου τύπου πολιτικές προσεγγίσεις χωρίς δογματικές προκαταλήψεις και νέο-φιλελεύθερες ακρότητες.
Η "πράσινου" τύπου ανάπτυξη θέλει τομεακές και βιομηχανικές πολιτικές με κρατικές επιδοτήσεις και τα περί υγιούς ανταγωνισμού και τα τοιαύτα είναι εκ του πονηρού για να διατηρηθεί το status quo που μόνο υγειές δεν είναι.

Από την άλλη μεριά δογματισμοί του τύπου για όλα φταίνε οι βιομηχανικές χώρες και ακόμα χειρότερο ο καπιταλισμός και η οικονομία της αγορά είναι και στείροι και μη ρεαλιστικοί.
Το αποθανέτω η ψυχή μου μετά των αλλοφύλων δεν είναι ότι καλύτερο.

Παγίδα έκτη: Το κλίμα ως άλλοθι εμπορικού προστατευτισμού.
Όταν όλοι γνωρίζουν το αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο της Γαλλίας με την Κίνα η όψιμη αγωνία κάποιου σαν το Σαρκοζύ για το κλίμα και την επιβολή δασμών άνθρακα στα εισαγώμενα προιόντα από χώρες που δεν λαμβάνουν μέτρα (πχ Κίνα κατά τύχη) είναι ύποπτη το λιγότερο. Παρόμοια, η επιβολή οικολογικών φόρων για να καλύψουμε τα δημοσιονομικά ελείμματα γίνεται αντιληπτό και τους απαξιώνει στη κοινή γνώμη.


Παγίδα όγδοη: Οι «βρώμικες» χώρες ως ασύμμετρη απειλή και άξονας του κακού.
Άφησα για τελευταίο ένα εφιαλτικό σενάριο που θα εξελιχθεί αν οι φυσικές καταστροφές πάρουν διαστάσεις , οι φυσικοί πόροι λιγότεροι, τα κόστη γίνουν τεράστια, οι οικολογικοί μετανάστες γίνουν καθημερινό φαινόμενο και κάποιοι συνεχίζουν τη ρύπανση σαν να μη τρέχει τίποτα. Οι εντάσεις ανάμεσα στους «καθαρούς» και τους «βρώμικους» φτάσουν να πάρουν πολιτική διάσταση πέρα από την περιβαλλοντική και οικονομική σφαίρα και αρχίσουν τα περί……. ασύμμετρων απειλών και αξόνων του κακού.

Για να μην παρεξηγηθώ τελειώνω όπως άρχισα. Απλώς κάνω copy and paste.

'Έχω επανειλημμένα γράψει σε αυτό το blog για το θέμα και την ανάγκη άμεσης εφαρμογής (και όχι θεωρίας και υποσχέσεων) μέτρων τόσο για την περικοπή των εκπομπών όσο και για την προετοιμασία της κοινωνίας και της οικονομίας στα νέα κλιματικά δεδομένα. Φυσικά το επαναλαμβάνω και τώρα όπως και θα το κάνω σε κάθε ευκαιρία στο μέλλον. Οι παραπάνω παγίδες δεν είναι πρόσχημα για να αποφύγουμε τη δράση. Εδώ και τώρα