Η αλλαγή του κλίματος στην Ευρώπη; Η έκθεση της Ευρωπαικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος

Δημοσιεύτηκε χτες η έκθεση της Ευρωπαικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος(ΕΕA)από κοινού με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και το Κοινό Κέντρο Ερευνών της ΕΕ σχετικά με τις κλιματικές αλλαγές στην Ευρώπη. Πολύ χρήσιμη, τεκμηριωμένη και κατατοπιστική η έκθεση περιέχει πολλά ενδιαφέροντα πράματα. Αντιγράφω απο το δελτιο τύπου που έβγαλε χτες η ΕΕΑ στα αγγλικά (μη περιμένετε να τα μεταφράσω κιόλας.Να μαθαίνατε αγγλικά όταν σας έστελνε φροντιστήριο η μάνα σας)

Key findings of the report:

• Global average temperature has increased almost 0.8 °C above pre-industrial levels, with even higher temperature increases in Europe and northern latitudes.
• Annual precipitation changes are worsening differences between a wet Northern part of Europe and a dry South, with some Mediterranean regions receiving 20% less rain than a century ago.
• According to satellite observations, global sea level has increased up to 3.1 mm/year in the past 15 years.
• Uncertainty in the rate of melting of Greenland’s outlet glaciers makes projections of future sea level rise uncertain. Sea level rise can cause coastal flooding, coastal erosion and increased risk of salt water intrusion that could damage coastal ecosystems and wetlands.
• The reduction in Arctic sea ice has accelerated: in September 2007 the minimum surface was only half the normal minimum measured in the 1950s. Arctic species such as seals, whales and polar bears are under threat.
• Glacier retreat in Europe’s mountain systems, and the changes in temperature and precipitation, will have widespread consequences. Projections show an overall increase of river floods across Europe but an increase in river droughts in the South.
• A northward movement of certain fish species —1000 km in the past 40 years—can have adverse effects on fisheries, such as reducing cod stocks in the North Sea.
• Spring phytoplankton blooms in lakes are now occurring up to one month earlier than 30-40 years ago, which may favour harmful cyanobacteria threatening human health and ecosystems.
• Plants, birds, insects and mammals are moving further north and uphill. By the end of this century, plant species may have shifted several hundred kilometres to the north and up to 60 % of mountain plant species may face extinction.
• The agricultural growing season is now longer, especially in the North. Although this may favour the introduction of new crops, crop yields will become more variable because extreme weather events are projected to increase.
• Increasing water demand for agriculture in the Mediterranean region will lead to unsustainable competition for water with tourism and households.
• The growing season of forests is also changing and the danger of forest fires will increase in southern Europe.
• Human health is also significantly affected by climate change. The 70,000 excess deaths reported from 12 European countries in 2003 could be an example of health impacts to come. Climate change increases the frequency and severity of extreme weather events. Projected future effects of heat-waves, floods and droughts, worsening air pollution and changes in vectors and plant distribution are likely to harm the health of many people, if global warming is unconstrained. Health system will need to be strengthened and action will need to be taken for particular vulnerable people, like the elderly, children or disadvantaged populations.

Πυρηνική ενέργεια ή όχι?

Επειδή άρχισε και στην Ελλάδα δειλά-δειλά η συζήτηση για την πυρηνική ενέργεια (θυμίζω κόντρα Σουφλιά-Δήμα πριν λίγο καιρό) και η οποία πρόκειται να συνεχιστεί όπως συμβαίνει παγκόσμια σας συνιστώ να διαβασετε το άρθρο Why greens must learn to love nuclear power που εμφανίστηκε στο τεύχος αυτής της βδομάδας στο New Statesman υπέρ της χρήσης της πυρηνικής (αντιδραστήρες τέταρτης γενιάς) ως λύση για την κλιματική αλλαγή. Το άρθρο είναι αρκετά έξυπνο και πράγματι στοιχειοθετεί τα υπέρ αλλά ξεχνάει τα κατά.
Δεν αναφέρομαι στο άρθρο για να σας πείσω ότι όντως η πυρηνική είναι η λύση. Κάθε άλλο. Υπάρχουν πολλά επιχειρήματα για το αντίθετο. Δεν είναι αυτό το θέμα μας.

Είναι όμως γραμμένο από τον Mark Lynas δημοσιογράφο, ακτιβιστή οικολόγο συγγραφέα του βιβλιου Six Degrees: Our Future on a Hotter Planet, ένα από τα 500 ή 600 για το κλίμα που εμφανίστηκαν τους τελευταίους 20 μήνες. Και δεν είναι ο μόνος πράσινος που τα γυρίζει. Θα μου πείτε έχει πολλά λεφτά το πυρηνικό lobby.
Είναι όμως έτσι ή ανακαλύπτουν κάποιοι και τολμούν να το πουν ότι είμαστε έτοιμοι να φάμε ραδιενέργεια αλλά το αυτοκινητάκι μας (εκτός από τον καναπέ μας) δεν το εγκαταλείπουμε με τίποτα? Τελικά μήπως το πολύ λέγε-λέγε για το κλίμα αντί να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο προκαλεί κόπωση και απάθεια και μας ετοιμάζει να δεχθούμε οτιδήποτε αρκει να μη χάσουμε τη βολή μας?
Και με αυτές τις συνθήκες πόσο πραγματικά εναλλακτικές λύσεις μπορουν να γίνουν οι εναλλακτικές μορφές ενέργειας ? Και είναι η πυρηνική εναλλακτική λύση των εναλλακτικών?
Οπως έλεγε και ο Maurice Chevalier σχετικά με την ηλικία του : « Όταν σκέφτομαι την εναλλακτική οδό, το να γερνάς δεν είναι καθόλου άσχημο »
Food for thought λοιπόν

Κλιματικές αλλαγές και παγίδες για αφελείς

Το τι θα έλεγε η περίληψη της διακυβερνητικής ομάδας για τις κλιματικές αλλαγές το γνωστό IPCC ήταν λίγο ως πολύ αναμενόμενο για όσους είχαν διαβάσει το πλήρες κείμενο της έκθεσης. Στην ουσία τόσο η τελευταία (τέταρτη)όσο και η προτελευταία έκθεση της ομάδας επαναλαμβάνει με μεγαλύτερη έμφαση και βεβαιότητα αυτά που έχουν ειπωθεί εδώ και χρόνια από την ίδια ομάδα ή μεμονωμένους επιστήμονες σχετικά με την αλλαγή του κλίματος στον πλανήτη. Τότε ακόμα πέρναγαν στα ψιλά και θεωρούντο θέματα συζήτησης για "γραφικούς και κουλτουριάρηδες".

'Έχω επανειλημμένα γράψει σε αυτό το blog για το θέμα και την ανάγκη άμεσης εφαρμογής (και όχι θεωρίας και υποσχέσεων) μέτρων τόσο για την περικοπή των εκπομπών όσο και για την προετοιμασία της κοινωνίας και της οικονομίας στα νέα κλιματικά δεδομένα. Φυσικά το επαναλαμβάνω και τώρα όπως και θα το κάνω σε κάθε ευκαιρία στο μέλλον.

Πολλά λόγια λέγονται αλλά τα έργα δεν τα έχουμε δει ακόμα και η ρύπανση έχει φτάσει σε πρωτόγνωρα επίπεδα όχι μόνο στην Κίνα και την Ινδία αλλά και στην Ευρώπη που από χρόνια έχει την πολιτική πρωτοπορία αλλά τα αποτελέσματα δεν είναι τόσο θεαματικά όσο οι δηλώσεις των διαφόρων υπουργών της στα πρωτοσέλιδα.

Υπάρχουν όμως παγίδες που κρύβονται πίσω από τον όψιμο ενθουσιασμό των πολιτικών, δημοσιογράφων, επιστημόνων, βιομηχάνων, επαγγελματιών κινδυνολόγων και λοιπών παρατρεχάμενων που θεωρούν το θέμα πολύ in και ίσως κερδοφόρο.

Παγίδα πρώτη: Για όλα τα περιβαλλοντικά προβλήματα φταίει η κλιματική αλλαγή .
Η κλιματική αλλαγή δεν ευθύνεται για τις πόλεις τέρατα, για τη ρύπανση στα νερά , τα σκουπίδια, τα τοξικά, την κακή δασική πολιτική και άλλα πολλά κακά της μοίρας μας. Αντίθετα αυτά τα προβλήματα επιδεινώνουν τις επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή. Μη τη χρησιμοποιούμε ως άλλοθι απραξίας λοιπόν. Think globally, act locally και μην ξεχνάμε ότι η κλιματική αλλάγή είναι το σύνολο πολλών…. Πτολεμαίδων και Πατησίων σε ώρες αιχμής.

Παγίδα δεύτερη: Βεβιασμένες ή λάθος τεχνολογικές επιλογές στη κούρσα των τεχνολογικών και βιομηχανικών ανταγωνισμών.
Είναι γνωστή η θέση κύκλων ότι με την παρούσα τεχνολογία η μόνη σοβαρή αντιμετώπιση του θερμοκηπίου γίνεται με τη χρήση πυρηνικής (σχάσης) ενέργειας. Όμως, εκτός του ότι μεταθέτει το πρόβλημα αλλού, η πυρηνική ενέργεια δεν μπορεί και δε φτάνει να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες του πλανήτη.
Τα βιο-καύσιμα μπορεί να επιβαρύνουν την κατάσταση αντί να την βελτιώσουν, αν για να καλλιεργηθούν πρέπει να αποψιλωθούν τροπικά δάση και να γίνει χρήση νιτρικών λιπασμάτων. Ας αφήσουμε τις πιθανές επιπτώσεις στο ισοζύγιο του νερού και τον ανταγωνισμό τους όσον αφορά τις χρήσεις γης με την καλλιέργεια γεωργικών προϊόντων διατροφής.
Το υδρογόνο στα αυτοκίνητα έχει έννοια όσον αφορά το κλίμα μόνο αν παραχθεί με τη χρήση ανανεώσιμων η πυρηνικών πηγών ενέργειας ( και εκεί γίνεται το πολιτικό παιχνίδι). Αν χρησιμοποιηθεί κάρβουνο ή πετρέλαιο για την παραγωγή του το κέρδος σε μειώσεις εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα θα είναι σχεδον ανύπαρκτο.

Παγίδα Τρίτη: Climate change fatigue ή το πολύ το κύριε ελέησον το βαριέται και ο παπάς .
Ανάμεσα στο σημείο να θεωρείς το πρόβλημα ως "γραφικότητες και κουλτούρα" ή να μην κάνεις τίποτα απολύτως και να τα ρίχνεις σε ασύμμετρες απειλές και το σημείο να το κάνεις μαϊντανό σε κάθε θέμα υπάρχει και η σοβαρή αντιμετώπιση. Η χρησιμοποίησή του για λόγους επικοινωνίας και μόνο ή για συγκαλυμμένο εμπορικό ή βιομηχανικό ανταγωνισμό θα γίνει αντιληπτή αργά ή γρήγορα και θα οδηγήσει στην απαξίωση του θέματος και στη μοιρολατρική αποδοχή του από την κοινή γνώμη που τρέχει να προλάβει το σήμερα άντε και το αύριο. Το να γίνει ή απραγία αποδεκτή, όπως σε τόσα και τόσα άλλα σοβαρά προβλήματα του πλανήτη και να πέσουμε σε κοινωνική απάθεια θα είναι εγκληματικό .

Παγίδα τέταρτη: Αντιφατικά μηνύματα και πολιτικές
Αν πράγματι πιστεύουμε ότι θα ανέβει η στάθμη της θάλασσας τότε γιατί κάνουμε έργα απόσβεσης 50ετίας όπως λιμάνια ,γέφυρες, υπονόμους και παραθαλάσσιες υποδομές χωρίς μελέτη και προδιαγραφές κλιματικών επιπτώσεων? Γιατί θέλουμε να μικρύνει ακόμα περισσότερο ο αιγιαλός και η παραλία για να χτίσουμε?
Και όταν πρέπει να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων για να κάνουμε το χρέος μας ως χώρα γιατί προτείνουμε τη δημιουργία νέων θερμοηλεκτρικών εργοστασίων για να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση ενέργειας το καλοκαίρι λόγω κλιματιστικών που εγκαθίστανται λόγω……κλιματικής αλλαγής?

Παγίδα πέμπτη: Δογματικές προσεγγίσεις στα μέτρα αντιμετώπισης.
Για όλους εκείνους που είναι αλλεργικοί ακόμα και στην ιδέα κανονιστικών ρυθμίσεων και κρατικής παρέμβασης για τη χάραξη και εφαρμογή μέτρων πολιτικής θυμίζουμε ότι πριν λίγα ακόμη χρόνια ( σε τιμή πετρελαίου τα 40 δολάρια) τα οικονομετρικά μοντέλα έδειχναν ότι αν εφαρμοζόταν ένας φόρος λίγων δολαρίων ανά βαρέλι πετρελαίου οι εκπομπές θα μειωνόντουσαν !
Καλή η ευελιξία στην κοινωνία και την αγορά αλλά οι μηχανισμοί της και μόνο π.χ. οικολογικοί φόροι και ανταλλαγή ρύπων, δεν επαρκούν . Θέλουμε νέου τύπου πολιτικές προσεγγίσεις χωρίς δογματικές προκαταλήψεις και νέο-φιλελεύθερες ακρότητες.
Η "πράσινου" τύπου ανάπτυξη θέλει τομεακές και βιομηχανικές πολιτικές με κρατικές επιδοτήσεις και τα περί υγιούς ανταγωνισμού και τα τοιαύτα είναι εκ του πονηρού για να διατηρηθεί το status quo που μόνο υγειές δεν είναι.

Από την άλλη μεριά δογματισμοί του τύπου για όλα φταίνε οι βιομηχανικές χώρες και ακόμα χειρότερο ο καπιταλισμός και η οικονομία της αγορά είναι και στείροι και μη ρεαλιστικοί.
Το αποθανέτω η ψυχή μου μετά των αλλοφύλων δεν είναι ότι καλύτερο.

Παγίδα έκτη: Το κλίμα ως άλλοθι εμπορικού προστατευτισμού.
Όταν όλοι γνωρίζουν το αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο της Γαλλίας με την Κίνα η όψιμη αγωνία κάποιου σαν το Σαρκοζύ για το κλίμα και την επιβολή δασμών άνθρακα στα εισαγώμενα προιόντα από χώρες που δεν λαμβάνουν μέτρα (πχ Κίνα κατά τύχη) είναι ύποπτη το λιγότερο. Παρόμοια, η επιβολή οικολογικών φόρων για να καλύψουμε τα δημοσιονομικά ελείμματα γίνεται αντιληπτό και τους απαξιώνει στη κοινή γνώμη.


Παγίδα όγδοη: Οι «βρώμικες» χώρες ως ασύμμετρη απειλή και άξονας του κακού.
Άφησα για τελευταίο ένα εφιαλτικό σενάριο που θα εξελιχθεί αν οι φυσικές καταστροφές πάρουν διαστάσεις , οι φυσικοί πόροι λιγότεροι, τα κόστη γίνουν τεράστια, οι οικολογικοί μετανάστες γίνουν καθημερινό φαινόμενο και κάποιοι συνεχίζουν τη ρύπανση σαν να μη τρέχει τίποτα. Οι εντάσεις ανάμεσα στους «καθαρούς» και τους «βρώμικους» φτάσουν να πάρουν πολιτική διάσταση πέρα από την περιβαλλοντική και οικονομική σφαίρα και αρχίσουν τα περί……. ασύμμετρων απειλών και αξόνων του κακού.

Για να μην παρεξηγηθώ τελειώνω όπως άρχισα. Απλώς κάνω copy and paste.

'Έχω επανειλημμένα γράψει σε αυτό το blog για το θέμα και την ανάγκη άμεσης εφαρμογής (και όχι θεωρίας και υποσχέσεων) μέτρων τόσο για την περικοπή των εκπομπών όσο και για την προετοιμασία της κοινωνίας και της οικονομίας στα νέα κλιματικά δεδομένα. Φυσικά το επαναλαμβάνω και τώρα όπως και θα το κάνω σε κάθε ευκαιρία στο μέλλον. Οι παραπάνω παγίδες δεν είναι πρόσχημα για να αποφύγουμε τη δράση. Εδώ και τώρα

Η Κούβα μοναδικό παράδειγμα βιώσιμης ανάπτυξης

Μέρα αφιερωμένη στο περιβάλλον σήμερα και παρά το ότι δεν με εμπνέουν καθόλου κάτι τέτοια αφιερώματα (σαν άλλοθι ακούγονται) είπα να γράψω κάτι που μου φάνηκε ενδιαφέρον όταν το διάβασα. Η Κούβα είναι μόνη χώρα που ανταποκρίνεται στα κριτήρια της βιώσιμης ανάπτυξη.
Σε άρθρο που δημοσιεύεται στον New Scientist της 6 Οκτωβρίου μια διεθνής ομάδα επιστημόνων υπό τον Mathis Wackernagel από το Global Footprint Network κατέληξε στο παραπάνω συμπέρασμα μετά από μελέτη της δυναμικής εξέλιξης κάποιων ειδικών δεικτών 93 χωρών τα τελευταία 30 χρόνια.
Η εργασία τους βασίστηκε σε δύο δείκτες που έχουν αναδειχτεί για τη μέτρηση της βιώσιμης ανάπτυξης διαφορετικών από το κλασσικό και με πολύ περιορισμένο πεδίο ΑΕΠ .
Πρόκειται για το οικολογικό αποτύπωμα (Ecological Footprint) που δείχνει πόση έκταση γης χρειάζεται για να παραχθούν τα αγαθά που καταναλώνει και εναποτεθούν τα απόβλητα μιας χώρας καθώς και τον δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης ( Human Development Index) ένας δείκτης που λαμβάνει υπόψη εκτός από το ΑΕΠ και το προσδόκιμο όριο ζωής, την εκπαίδευση, και άλλους παράγοντες για την κατάταξη μιας χώρας.
Το συμπέρασμα που βγαίνει είναι αναμενόμενο. Όσο "βελτιώνεται" ο συγκεκριμένος τρόπος ζωής αυξάνεται και το οικολογικό αποτύπωμα. Οι αναπτυγμένες χώρες ειδικά δεν κάνουν τίποτα για να το μειώσουν. Αντίθετα η Κούβα αναπτύσσεται βιώσιμα αλλά όπως φαίνεται όχι για πολύ γιατί όπως ανεβαίνει η οικονομική της ανάπτυξη αρχίζει να ανηφορίζει και η κατανάλωση φυσικών πόρων. Σήμερα όμως παραμένει ψηλά στο προσδόκιμο όριο ζωής , τον αλφαβητισμό και έχει καλές και τις υπόλοιπες παραμέτρους με χαμηλή κατανάλωση φυσικών πόρων λόγω του εμπάργκο στο πετρέλαιο λένε οι μελετητές είτε λόγω άλλου τρόπου παραγωγής και κατανάλωσης θα έλεγαν κάποιοι άλλοι.

Μα τι είναι αυτή η "πράσινη" ανάπτυξη?

Η πράσινη ανάπτυξη είναι μια πρόταση για μια νέου είδους πρωτοποριακή ανάπτυξη όπου
το περιβάλλον και η ποιότητα δεν είναι μια παράμετρος ή μια ακόμα τομεακή πολιτική αλλά ο κύριος άξονας και η βάση ενος πρωτοποριακου και εναλλακτικού αναπτυξιακού σχεδίου μιας χώρας στη παγκοσμιοποιημένη οικονομία.

Οι επιστημονικές αποδείξεις ότι το κλίμα και το περιβάλλον αλλάζουν πληθαίνουν καθημερινά. Αυτό αργά ή γρήγορα θα απαιτήσει νέα μοντέλα και νέες τεχνολογίες ανάπτυξης.

Παράλληλα, έχουμε μία Ευρώπη και μια Ελλάδα που γερνάει και όπου το ένα τρίτο δυστυχώς είναι κάτω ή κοντά στο όριο της φτώχιας αλλά τα άλλα δύο τρίτα έχοντας καλύψει τις βασικές τους ανάγκες ψάχνουν την κατανάλωση της ευζωίας.

Κάποια κράτη έχουν καταλάβει το μήνυμα εδώ και λίγα χρόνια όπως η Δανία που είναι πρώτη εξαγωγική δύναμη σε ανεμογεννήτριες για παράδειγμα ή η όλο και μεγαλύτερη έμφαση της Γαλλίας στον ευζωικό τουρισμό. Η πίτα όμως μεγαλώνει διαρκώς και μια μικρή σχετικά οικονομία όπως η Ελλάδα μπορεί να βρει την κατάλληλη niche στην παγκόσμια οικονομία .

Βασικό στοιχείο είναι η ανάπτυξη και προώθηση τεχνολογιών με στόχο τη βιομηχανική παραγωγή τους καθώς και υπηρεσιών που βασίζονται στη προστασία και την εναλλακτική και αειφόρο εκμετάλλευση του περιβάλλοντος.

Μερικά τομεακά παραδείγματα αυτού του είδους ανάπτυξης.

-Βιομηχανική παραγωγή ανεμογεννητριών, φωτοβολταïκών, γεωθερμικών και άλλου είδους περιβαλλοντικών τεχνολογιών . Κύριος μοχλός είναι η εφαρμογή της νομοθεσίας (ειδικά για τις κλιματικές αλλαγές) και το «πρασίνισμα» των δημόσιων προμηθειών για τη δημιουργία αγοράς.
-Μετατροπή της γεωργίας σε οργανική (για να ξέρουμε και τι τρώμε, δηλαδή). Οι εξαγωγές σε οργανικό λάδι και ελιές κάνουν θραύση στην Αγγλία και την Κίνα που τα θεωρούν σχεδόν φάρμακα. Να βάλουμε στόχο το 20?? να έχουμε το 20% οργανική παραγωγή για παράδειγμα. Αν το έχει κάνει η Γερμανία δεν μπορεί η Ελλάδα με το πολύ ευνοϊκότερο κλίμα? Ο μετασχηματισμός της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής από χρηματοδότης της ποσότητας σε χρηματοδότη της ποιότητας είναι στόχος κοινωνικής και περιβαλλοντικής προτεραιότητας.
-Σοβαρή προώθηση της εναλλακτικής και ολιστικής ιατρικής αρχίζοντας από την δημιουργία πανεπιστημιακών εδρών . Στη Γαλλία υπάρχουν ακόμα και μονάδες δελφινοθεραπείας για αυτιστικά παιδιά. Στην Ελλάδα του Ιπποκράτη, του ήλιου, των αυτοφυών βοτάνων, του ελαιόλαδου και της μεσογειακής διατροφής παραμελείται ο τομέας των ολιστικών και εναλλακτικών θεραπειών? Αν το βλέπαμα σε συνδυασμό με τον τουρισμό 12 μήνες το χρόνο και τη παροχή κινήτρων για τη δημιουργία «θεραπευτικών ευζωικών» μονάδων?
Υπάρχουν πολλά άλλα που θα μπορούσαν να να αναφερθούν αλλά για να μπορέσει να προωθηθεί τέτοιου είδους ανάπτυξη χρειάζεται να φύγουμε από την μακροοικονομική λογική και να πάμε σε τομεακές βιομηχανικές πολιτικές και σχεδιασμούς, λέξεις ταμπού όμως για την νεο-φιλελευθερη δογματική αντίληψη. Χρειαζονται ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη ολοκληρωμένων τομεακών πολιτικών και προγραμμάτων που θα ξεκινούν από την νομοθεσία, τα οικονομικά κίνητρα, την έρευνα, την τεχνική μετεκπαίδευση των αναγκαίων ειδικοτήτων μέχρι και το image making μιας χώρα ως «ποιοτικής» δηλαδή την εξωτερική της πολιτική. Όπως προανάφερα οι δημόσιες προμήθειες μπορούν να γίνουν μοχλός ανάπτυξης μέσω της ζήτησης (ενέργεια από ανανεώσιμες στο δημόσιο, ανακυκλωμένο χαρτί, κτίρια δημοσίου υψηλών προδιαγραφών μόνωσης, κλπ,κλπ, κλπ)

Αν αυτού του είδους ο συντονισμός και σχεδιασμός δεν είναι εφικτός στην Ελληνική πραγματικότητα τότε ανοίγουμε την συζήτηση της διοικητικής και θεσμικής αναδιάρθρωσης και της αποδέσμευσης της πολιτικής από βρώμικα (περιβαλλοντικά εννοώ) συμφέροντα.

Φυσικά η υλοποίηση των σχεδίων αυτών είναι μακρόπνοη αλλά το τρένο είναι έτοιμο να ξεκινήσει. Θα το χάσουμε και αυτό?


Πιο πρόσφατα σχετικά άρθρα

Οικολογικός μετασχηματισμός

Πάρτε παράδειγμα

Κλιματικές αλλαγές και παγίδες για αφελείς

Προσαρμογή στα νέα κλιματικά δεδομένα

ΟΙ ψηφιακές αεροφωτογραφίες της Πάρνηθας στο κοινό

Ψάχνω στο Google για αεροφωτογραφίες ή δορυφορικές εικόνες της καμένης (και καημένης) Πάρνηθας και δεν μπορώ να βρω. (αν κάποιος ξέρει ας με βοηθήσει).
Προτείνω να μπουν σε ενα site, με ευθύνη του Δημοσίου,οι αεροφωτογραφίες της καμένης έκτασης της Πάρνηθας με ψηφιακή επεξεργασία όπως στο My Earth του Google.
Κάθε χρόνο να δημοσιεύονται νέες φωτογραφίες του ίδιου τύπου της ίδιας ακριβώς έκτασης για να μπορούμε να βλέπουμε εύκολα χωρίς ειδικές γνώσεις αν γίνονται καταπατήσεις και οικοποδοποιήσεις. Αυτό να κρατήσει 15 χρόνια τουλάχιστο. Δε χρειάζεται να πούμε ότι η μπλογκόσφαιρα θα δώσει τη μέγιστη προσοχή και δημοσιότητα στο site ώστε να μη ξεχαστεί.
Είναι μια προσφορά σε όλους όσους ευαισθητοποιήθηκαν και κινητοποιήθηκαν μέσα από τα μπλογκς τις δραματικές εκείνες μέρες.
Είναι και ένα τεκμήριο για το πόσο σοβαρές είναι οι υποσχέσεις των διαφόρων ανευθυνο-υπεύθυνων ότι τα καμένα δεν θα γίνουν οικόπεδα. Προφανώς δεν τους έχουμε εμπιστοσύνη γιατί καλά τα μέτρα αλλά στη εφαρμογή τους στραβώνουν όλα.
Και μη μας πουν ότι δε γίνεται για λόγους εθνικής ασφάλειας.

Σσσστ , καιγόμαστε αλλά η αριστερά και το ΠΑΣΟΚ κοιμούνται

45°C υπό σκιάν για μια βδομάδα τον Ιούνιο και ο κόσμος καίγεται. Όλοι ξέρουμε τι μας περιμένει από δω και πέρα. Δεν είναι ένα τυχαίο γεγονός αλλά ένα ακόμα σήμα ότι τα πράγματα δεν πάνε καθόλου καλά με το κλίμα.
Δεν φαίνεται ,όμως, ότι όλοι καταλαβαίνουν τι γίνεται. Το ΠΑΣΟΚ συνεχίζει να «παίζει» τα ομόλογα και τον πρόεδρο του Αρείου Πάγου με τα ανδραγαθήματά του λες και τώρα περιμέναμε να μάθουμε ότι υπάρχουν φαγανά παιδάκια στη (κάθε) κυβέρνηση, ειδικά σε αυτήν που είχε στερηθεί τη μάσα εδώ και είκοσι χρόνια. Από την άλλη η παραδοσιακή αριστερά τα ρίχνει όλα στον καπιταλισμό λες και το διοξείδιου του άνθρακα μαζεύτηκε στην ατμόσφαιρα μετά το 1989 ή την καπιταλιστική στροφή της Κίνας (από το 1880 και μετά άρχισε το πρόβλημα, σύντροφοι). ‘Η μήπως μια κρατική ΔΕΗ ρυπαίνει λιγότερο από μια ιδιωτική?
Οι κατά τα άλλα λαλίστατοι φιλελεύθεροι , με λύσεις για όλα , έχουν λουφάξει και φοβούνται τη συζήτηση για το περιβάλλον όπως ο διάολος το λιβάνι. Αναμασάνε κάτι για εμπόριο εκπομπών και για οικολογικούς φόρους αλλά κρύβουν το ότι η αγορά από μόνη της αποτυγχάνει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα και χρειάζεται ισχυρή κοινωνική παρέμβαση και κινητοποίηση με κρατικό σχέδιο και με δημόσιες επιδοτήσεις. Μακρο-οικονομικές συνταγές του στυλ 3% πληθωρισμός και επιτόκια και περιορισμός δαπανών , και άσε τους να κόψουν το κεφάλι τους δεν περνάνε στη περίπτωση. Η καταστροφή του περιβάλλοντος χτυπάει κυριολοκτικά το μεδούλι της φιλοσοφίας τους. Αν το Αμερικάνικο μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης επεκταθεί σε όλο το κόσμο ο πλανήτης θα είναι νεκρός σε λιγότερο από δέκα χρόνια.
Η αριστερά όμως τι λέει? Δεν ξέρει ότι οι πρώτοι που θα πληρώσουν τις κλιματικές αλλαγές είναι οι ασθενέστερες τάξεις στα αστικά κέντρα που θα πεθαίνουμε σαν τα ποντίκια και οι αγρότες που θα δουν το εισόδημά τους στάχτη? Και άντε να πούμε ότι φταίει περισσότερο η καπιταλιστική Αμερική από την πρώην Σοβιετική ρύπανση. ‘Αντε να πούμε ότι γίνεται αύριο ανακατανομή του εισοδήματος σε εθνικό, Ευρωπαικό και διεθνές επίπεδο. Λύθηκε το πρόβλημα? Δεν θα συνεχιστεί η ρύπανση? Και είναι το περιβάλλον λιγότερο σημαντικό από την παιδεία για την οποία είμασταν στους δρόμους για δυο μήνες?
Το ΠΑΣΟΚ έχει μπλέξει στη παγίδα της διαχείρισης και προσπαθεί να μας πείσει ότι θα έχει, μαζί με τα καλύτερα ομόλογα, και σχέδιο δασοπυρόσβεσης γιατί θα αλλάξει το άρθρο 23456/564/98 του νόμου 675849/987654/8976 με τα στελέχη του να μιλάνε ως τμηματάρχες υπουργείου στη καλύτερη περίπτωση. Πρέπει, έλεγε ένας, να αυξήσουμε την παραγωγή της ΔΕΗ! Και οι εκπομπές μας διοξειδίου του άνθρακα που ήδη ξεπέρασαν ακόμη και τα χαλαρά όρια που δεχθήκαμε στην Ευρωπαική Ένωση ήδη πέντε χρόνια πριν τη λήξη της προθεσμίας ? Δεν μας ενδιαφέρουν αυτές? Είναι οι ελληνικές εκπομπές λιγότερο βλαβερές από αυτές άλλων κρατών?
Που είναι το πρόγραμμα ? Που είναι το όραμα? Που είναι οι ριζοσπαστικές προτάσεις και δράσεις που χρειάζονται για την περίπτωση? Χάθηκαν στη στάχτη και τη σκόνη των κατεστραμένων δασών? Δεν ήταν πάντα η αριστερά, και όσοι θέλουν να βρίσκονται εκεί, προγραμματική και οραματική? Δεν είχε πάντα μεγαλύτερο ρόλο στην κοινωνία παρά στην πολιτική? Δεν επέφερε μεγάλες ανατροπές ακόμα και στην αντιπολίτευση? Τι κινητοποίηση θα κάνει τωρα για να αρχίσει επιτέλους η μάχη ενάντια στην παγκόσμια απειλή?
Θέλει το ΠΑΣΟΚ την εξουσία και τη συνεργασία με την αριστερά? Με τι προτάσεις θα μας πείσει? Γιατί ξέχασε έτσι γρήγορα τον ενθουσιασμό για το προγραμμά του? Θα μπορέσει να μετατρέψει αυτό που ζήσαμε αυτές τις μέρες και που μας περιμένει στην επόμενη γωνία από εφιάλτη σε ευκαιρία αφύπνισης και νέας νοοτροπίας μακριά από τη χωματίλα που μάθαμε πια να ζούμε και τη συνηθίσαμε? Με αυτή την έννοια και προοπτική ο καύσωνας και οι φωτιές είναι πράγματι πολιτικές και όποιος δε το καταλαβαίνει να πάει σπίτι του.
Αν αριστερός είναι αυτός που δεν του αρέσει η σημερινή πραγματικότητα και αυτό που προ-οιωνίζεται και θέλει να τα αλλάξει τότε με αυτά που περάσαμε αυτές τις μέρες είμαστε όλοι αριστεροί .

Η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή να αρχίσει τώρα

Έχω παρατηρήσει ότι τα ΜΜΕ αλλά και οι υπόλοιποι ασχολούνται με το περιβάλλον και το κλίμα (ναι ακόμα και σήμερα!) όταν δεν υπάρχουν άλλες ειδήσεις ή όταν σφίγγουν οι…ζέστες ή καίγονται δάση όπως καλή ώρα. Άκουσα το πρωί έναν εκφωνητή της τηλεόρασης να λέει "να κάνουμε κάτι όσο είναι καιρός ακόμα να σωθούμε"
Δυστυχώς όμως δεν είναι τόσο απλό. Αν η μέση θερμοκρασία της γης ξεπεράσει τους 2°C σε σχέση με αυτή που ήταν πριν τη βιομηχανική εποχή τότε τα πράγματα είναι πολύ σκούρα. Σήμερα είναι 0,76°C πιο πάνω από το 1850 και από ότι φαίνεται θα πάρει και άλλο.
Άμεση περικοπή των εκπομπών, λοιπόν, χωρίς καθυστέρηση όσο και αν πονάει (γιατί θα πονέσει και σε κόστος και σε αλλαγή συνηθειών).
Ακόμα, όμως, και αν σταματούσαμε όχι μόνο να ρυπαίνουμε αλλά και να αναπνέουμε σήμερα, το κλίμα έχει πάρει ανάποδες και θα συνεχίσει την παράξενη και σχετικά άγνωστη πορεία του για πολλά πολλά χρόνια ακόμα.
Η παθητική προσαρμογή της κοινωνίας ειδικά του νότου στην αύξηση της θερμοκρασίας θα επιφέρει νέες εκπομπές λόγω αύξησης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας για κλιματισμό. Τετρακόσια τοις εκατό η αύξηση πωλήσεων κλιματιστικών στην Ελλάδα σε ένα χρόνο χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η τρέχουσα καυτή περίοδος. Ήταν δηλαδή στραβό το….κλίμα το τρώνε και τα κλιματιστικά!
Φοβάμαι (ή ελπίζω, μήπως?), ότι πολλά θα αλλάξουν στη ζωή μας. Θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε σε θερμοκρασίες Αφρικής και σε διαρκή ξηρασία. Να αλλάξουμε τις γεωργικές καλλιέργειες από ποτιστικές σε ξερικές γιατί το νεράκι μπορεί να μη φτάνει ούτε για ξύρισμα στο κ. Κοκκινούλη που θα έπρεπε να γίνει πρασινούλης στα οικολογικά αφού φουντωτό μπαμπάκι στο κάμπο το βλέπω μόνο όταν ξανάρθουν οι παγετώνες. Θα αλλάξει η τουριστική περίοδος γιατί ποιος θα έρχεται για διακοπές το καλοκαίρι με 43 υπό σκιάν? Ποιος θα φτιάχνει σπίτια χωρίς θερμομόνωση? Τι θα γίνουν οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί αν δεν έχουν νερό? Αναρωτιέμαι δε γιατί φτιάχνουμε υποδομές με χρόνο απόσβεσης τα 50 χρόνια όπως λιμάνια, παραθαλάσσιους δρόμους , αεροδρόμια, κλπ., ενώ γνωρίζουμε ότι θα αχρηστευτούν με την άνοδο της στάθμης της θάλασσας πριν να αποσβέσουν το κόστος κατασκευής. Δε θα έπρεπε όλα αυτά να γίνουν συνείδηση πρώτα απ' όλα και μετά νομοθεσία? Αυτό που λένε ενεργητική προσαρμογή στη κλιματική αλλαγή
Εκτός, φυσικά, αν τα θεωρούμε όλα τα παραπάνω της πλάκας. Γιατί δε δίνω δεκάρα για το τι λένε οι διάφοροι αλλά για το τι κάνουν. Τώρα που καίγεται η Πάρνηθα και η λοιπή Ελλάδα που κρύβονται αυτοί που πρότειναν το αρθρο 24? Φανταστείτε ακόμα ότι κάποιοι ζητάνε και οι άλλοι το συζητάνε να κάνουν την αιγιαλίτιδα ζώνη από 100 που είναι σήμερα σε 50 μέτρα για να χτίσουμε παρα –υποθαλάσσια εξοχικά. Και καλά στις βραχώδεις ακτές πέντε πάνω πέντε κάτω δε βαριέσαι! Αυτά όμως τα μεζονετάκια σε παραλίες δίπλα στο κύμα δε σκέφτεστε ότι μπορεί να γίνουν… κάτω από το κύμα μέχρι τη σύνταξη?

Λεπτές ισορροπίες

Πήγε ο πρωθυπουργός στη Κρήτη στο "Θαλασσόκοσμο" και είδε το τεράστιο και πρωτοποριακό ενυδρείο καμάρι της περιοχής και της χώρας μας στο είδος. Φανερά εντυπωσιασμένος στην έξοδο είπε μεταξύ άλλων, αν κατάλαβα καλά από το ρεπορτάζ, ότι το ενυδρείο αυτό αποδεικνύει την ισόρροπη ανάπτυξη της Ελλάδας. Δε θα σχολιάσω την ουσία που δεν αντέχει φυσικά σε σχολιασμό. Σίγουρα το ενυδρείο είναι πόλος έλξης τουριστών και πηγή εισοδήματος για τους ντόπιους και μακάρι να είχαμε και άλλα τέτοια παραδείγματα τοπικής ανάπτυξης έξω από τα συνηθισμένα τυροκομεία, λατομεία και ρουμλετάδικα. Όχι όμως ότι είναι και δείγμα ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε τροχιά ισόρροπης ανάπτυξης με το σκουπίδι βουνό, τις παραλίες υπερδομημένες, τα δάση καταπατημένα και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου να έχουν ξεπεράσει ακόμα και τα πιο ελαστικά όρια.

Όμως μου ήρθε στο μυαλό ένα μικρό βιβλιαράκι του γιατρού David Servan-Schreiber ( γιος του γνωστού Servan-Schreiber) με τίτλο "Guérir le stress, l'anxiété et la dépression sans médicaments ni psychanalyse" (Θεραπεία του άγχους και της κατάθλιψης χωρίς φάρμακα και ψυχανάλυση σε ελεύθερη μετάφραση). Δε ξέρω αν το βιβλίο έχει μεταφραστεί στα ελληνικά αλλά θα με ενδιέφερε να το μάθω.
Λέει, λοιπόν, ότι όσοι έχουν ζωάκια στο σπίτι τους είναι σε καλύτερη όχι μόνο ψυχολογική αλλά και φυσική κατάσταση και ζουν περισσότερα χρόνια και το εξηγεί πολύ καλά και με βάση κλινικά πειράματα. Είναι κατά βάση η στοργή και φροντίδα που δίνουν και παίρνουν όσοι τα έχουν , τα φροντίζουν και τα αγαπάνε . Είναι η ενστικτώδης επικοινωνία που υπάρχει μεταξύ ανθρώπου και ζώου . Το ένα παίρνει από και δίνει στο άλλο. Έχετε δει πόσο μερικοί άνθρωποι μοιάζουν στους σκύλους τους? Έχετε ακούσει για κατοικίδια που υποφέρουν από τις αρρώστιες των κυρίων τους ?
Η απόκτηση κατοικίδιου δίνεται ως ιατρική πλέον συμβουλή σε ανθρώπους μονάχους χωρίς στοργή. Στη Γαλλία υπάρχουν κέντρα δελφινοθεραπείας για αυτιστικά άτομα τα οποία κολυμπάνε δίπλα-δίπλα με δελφίνια.

Καταλαβαίνω απόλυτα, λοιπόν, την αγαλλίαση του πρωθυπουργού βγαίνοντας από το ενυδρείο. Καλά θα κάνει , όπως και άλλοι πολυάσχολοι και στρεσαρισμένοι πολιτικοί, πολυτεχνίτες, πολυθεσίτες και λοιποί μπιζιμπόντηδες, να πάνε και να ξαναπάνε. Οι θέσεις αυτές έχουν πολύ δουλειά, υποχρεώσεις, ταξίδια και είναι προφανές ότι δημιουργούν άγχος και μερικές φορές κατάθλιψη (για αυτισμό δεν έχουμε ακόμα επιστημονικές ανακοινώσεις ) . Αν δεν μπορούν να πηγαίνουν στο ενυδρείο ας πηγαίνουν στον ζωολογικό κήπο. Αν και αυτό είναι δύσκολο ας πάρουν κάποιο κατοικίδιο , έστω ένα χρυσόψαρο σε μια γυάλα ή ακόμα και ένα φυτό αρκεί να το φροντίζουν οι ίδιοι και όχι οι γυναίκες ή οι γραμματείς τους. Όχι μόνο θα βρουν την ισορροπία τους αλλά θα ανεβάσουν τη φυσική τους κατάσταση και θα κάνουν γνωριμίες αν το βγάζουν βόλτα στο πάρκο(λιγότερο συχνά το ψαράκι και τη γλάστρα). Εμπλουτίζουν έτσι και την αστική πανίδα για εξισορρόπηση της άλλης που χάνεται.
H προσωπική ισορροπία των πολιτών και δη των ταγών μιας χώρας επικοινωνεί υπόγεια με την ισορροπία της ανάπτυξης ως προς το περιβάλλον. Μπορείτε να μου εξηγήσετε , λοιπόν, γιατι ο καιρός τρελάθηκε?

Γραφικότητες και κουλτούρα

Μέρα περιβάλλοντος η χθεσινή και από τη δουλειά και τη κούραση δεν πρόφτασα να γράψω δυο σειρές. Όχι ότι με συγκινούν και πολύ αυτού του είδους οι διάφορες ημέρες για το κάπνισμα, το περιβάλλον, το ειτζ, χωρίς αυτόκίνητο, κλπ. Μάλλον άλλοθι προσφέρουν για να συνεχίσουμε να κάνουμε σα να μη τρέχει τίποτα τις υπόλοιπες 364 μέρες του χρόνου. Κάτι σα φιλανθρωπία και ελεημοσύνη που δίνουμε για να έχουμε ήσυχη συνείδησή . Τέλος πάντων, ο κόσμος δεν αλλάζει με ελεημοσύνες , αλλά, κάποιος μπορεί να κοιμηθεί χορτάτος ένα βράδυ. Έτσι, λοιπόν, λίγο περιβάλλον σώθηκε χτες και ας το ξεχάσαμε σήμερα.
Μου θυμίζει, όμως, αυτή η μέρα τότε που είχα αρχίσει να ασχολούμαι επαγγελματικά με το περιβάλλον πριν από 28 χρόνια όταν το μόνο γνωστό στον πολύ κόσμο θέμα ήταν το νέφος της Αθήνας και ένας υπουργός της δεξιάς που ζητούσε ένα νεκρό για να πειστεί ότι το νέφος ήταν φονικό. Μου θυμίζει και δυο άλλους πολιτικούς της κόκκινης και της πράσινης αριστεράς αυτή τη φορά που τη δεκαετία του 90 σχολίαζε ο μεν ένας τη βιοποικιλότητα ως "γραφικότητες" και ο άλλος την αλλαγή του κλίματος ως "θέμα συζήτησης για κουλτουριάρηδες". Και οι δυο τους είναι στα αζήτητα ή σχεδόν αζήτητα τώρα. Ιδού παραδείγματα πολιτικής οξυδέρκειας.

Σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετιά έστω στα λόγια και τις προθέσεις μόνο. Αναρωτιέμαι,όμως, αν και σήμερα υπάρχουν παρόμοια θέματα που απασχολούν και συγκινούν λίγους αλλά οι πολλοί ή δεν τα ξέρουμε ή ζητάμε ένα νεκρό για να πειστούμε ή τα βλέπουμε γραφικότητες, μεταφυσική ή υψηλή κουλτούρα. Μέχρι να μας ξαπαστείλουν και μας για ανακύκλωση στο εργοστάσιο της φύσης και τα λόγια και έργα μας στα αζήτητα της ιστορίας ή στη καλύτερη περίπτωση να γίνουμε ανέκδοτα σε κανένα blog της εποχής κανενός που θα έχει αυπνίες και θα γράφει νυχτιάτικα τις ιστορίες της ζωής του. Καληνύχτα