08/07/2011

Το τέλος του κράτους (ΙΙ)

Το τέλος του εθνικού κράτους, που γράφει ο Κάρολος στο προηγούμενο άρθρο, μπορεί να ειδωθεί από την πλευρά των αυτό-οργανωμένων κοινοτήτων, δηλαδή από τα κάτω , αλλά και από την μεριά των υπερεθνικών σχηματισμών όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν είναι αφύσικο, ούτε και μυστικό , μέσα στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση να προωθείται η Ευρώπη των περιφερειών ή η Ευρώπη των κοινοτήτων αφού οι αποφάσεις παίρνονται πια πέρα από τις εθνικές πρωτεύουσες των οποίων ο ρόλος , στα πλαίσια μιας ομοσπονδίας τείνει προς αποδυνάμωση (άλλο τι γίνεται τώρα με το πισωγύρισμα προς το διακυβερνητικό μοντέλο). Σε μια τέτοια κατάσταση η ανάδειξη των περιφερειών αλλά και των τοπικών η θεματικών κοινοτήτων είναι αυτονόητη αρκεί να έχουν την ευρωπαϊκή τους υπόσταση και φωνή.

Με το θέμα της διάλυσης του εθνικού κράτους μέσα στα πλαίσια μιας ομοσπονδίας και την παράδοση μέρους της εθνικής κυριαρχίας σε ένα υπερεθνικό σχήμα έχουν γραφεί άπειρα επιστημονικά και πολιτικά κείμενα. Η αντιπαράθεση φεντεραλιστών και σκεπτικιστών στην Ευρώπη καλά κρατεί, με τους δεύτερους να έχουν το πάνω χέρι στις μέρες μας.

Όσον αφορά την οργάνωση της κοινωνίας σε ομάδες κοινων ενδιαφερόντων, συμφερόντων, αναγκων ή επιυθμιών έχω δυο βασικά ερωτήματα.

Πρώτον, μια τέτοια οργάνωση κλίμακας απαιτεί την πάρα πολύ υψηλή κοινωνική παιδεία (όχι μερικών χιλιάδων) της πλειοψηφίας μιας κοινωνίας. Δηλαδή θα την έβλεπα ίσως στην Σουηδία, στην Ελβετία, το Λουξεμβούργο άντε και στην Καλιφόρνια (που έχει πολύχρονη εμπειρία σε κοινότητες από την εποχή των χίπης και του deep green). Σε κοινωνίες άκρως εγωιστικές με χαμηλή κοινωνική συνείδηση όπως στην Ελλάδα μια τέτοια κίνηση δεν θα είχε ελιτίστικο χαρακτήρα? Και οι ελίτ θα είναι όσοι θα έχουν την σωματική, ηλικιακή, οικονομική, οικογενειακή ευχέρεια αλλά και την θέληση και ευφυΐα να αποχωρήσουν από το ευρύ σύνολο και να οργανωθούν σε κοινότητες. Ακόμα, η εμπειρία δείχνει ότι ένα μοντελο οργάνωσης είναι βιώσιμο όταν μπορεί να εφαρμοστει στο συνολο της κοινωνίας , στο σύνολο του πλανήτη. Αν η τάση αυτή εξαπλωθεί δεν θα τείνει προς την αυτοκατάργησή της? (φαντάζομαι το αντίστοιχο του να πηγαίναμε όλοι καλόγεροι σε μοναστήρια. Αυτά θα γινόντουσαν πόλεις-κράτη)

Το δεύτερο ερώτημα: στη θεωρητική περίπτωση γενικευμένης οργάνωσης μιας σημερινής κοινωνίας σε κοινότητες (τοπικές ή θεματικές), αυτές δεν θα απομακρύνονταν από το διεθνές γίγνεσθαι ακόμα περισσότερο αν αυτού του είδους η οργάνωση δεν συνέβαινε ταυτόχρονα διεθνώς? Αν δεν άλλαζε δηλαδή ταυτόχρονα το μοντέλο παγκόσμιας διακυβέρνησης και οι θεσμοι συνεννόησης? Αν σήμερα, με τα εθνικά κράτη να είναι ανίσχυρα να συγκροτήσουν μια διεθνή διακυβέρνηση ( με την καρικατούρα του G20 και το πτώμα του ΟΗΕ) πως θα γίνει αυτό με τις ακόμα πιο ανίσχυρες σε διεθνές επίπεδο και πιο απόμακρες κοινότητες? Οπότε αν δεν έχεις ισχυρά διεθνή δίκτυα ή τοπική οργάνωση από μόνη της δεν θα είναι απομόνωση?

Μήπως θα αφήσουμε την αγορά να αλωνίζει σε διεθνές επίπεδο και θα οδηγούσαμε (αν γινότανε) μια περιφερειακή κοινωνία σε ακόμα πιο τοπικό και πιο ανίσχυρο διεθνώς ρόλο? Σήμερα, αυτό δεν θα ήταν μόνο ανόητο αλλά και ανήθικο. Γιατί νομίζετε ο νεο-φιλευθερισμός επιβάλλει σήμερα την απαξίωση και την κατάργηση του κράτους και των διεθνων θεσμών του?

No comments: